Maalesef kriz giderek derinleşiyor. Dolar kuru an itibariyle 7 TL’nin üstünde seyrediyor. Avro ise 8 TL’ye yaklaştı.
1619 yılından günümüze kapitalist sistemde meydana gelen önemli finansal krizleri inceleyen biri olarak söylüyorum. Krizin daha da derinleşmemesi için yapılacaklar belli:
1. Acil olarak piyasalara yeniden güven verilmesi gerekiyor. Bunun için de öncelikli olarak yurtdışı finans çevrelerinde saygınlığı olan Mehmet Şimşek’e ekonomi yönetiminde yeniden görev verilmelidir. Bakan yapılsın demiyorum. Ancak, en azından ülkenin kısa vadeli borçlanmasının yönetiminde söz sahibi olmalıdır.2. Kamudaki israfın önüne geçilmelidir. Gereksiz makam araçları, uçaklar, helikopterler, vb. satışa çıkarılmalıdır.
3. Merkez Bankasının uyguladığı para politikalarının etkisiz olduğu ortada. Zamanında Merkez Bankasında veya Hazinede görev alan ve etkin para politikaları üreten ekonomistlerden oluşan bir danışma kurulu oluşturulmalı ve Merkez Bankasının para politikaları uzmanlardan oluşan bu kurulun tavsiyeleri ışığında belirlenmelidir (Mahfi Eğilmez, Durmuş Yılmaz, Faik Öztrak ilk aklıma gelen isimler. Elbette bu isimlerin dışında da bu konuda tecrübeli birçok akademisyen, emekli bürokrat veya siyasetçi vardır).
4. Alternatif finansman kaynakları acil olarak devreye sokulmalıdır. Özellikle aramızın iyi olduğu ülkelerle temasa geçilmelidir.
5. ABD ile ilişkilerin iyileştirilmesi için gerekirse üçüncü ülkelerle görüşülmelidir ve onlardan arabuluculuk yapmaları istenmelidir.
6. Büyük projelere en azından birkaç yıl ara verildiği kamuya açıklanmalıdır.
7. Hormonlu büyüme olarak tanımladığım borçlanma yoluyla büyüme politikasından vazgeçilmelidir.
8. Yap-işlet-devret modeli ile yapılan projelerde devletin 30 yıla kadar varan dolar cinsinden taahhütleri bir süreliğine askıya alınmalı veya TL taahhüt haline getirilmelidir.
9. Hiçbir çözüm yolu bulunamaması durumunda moratoryum (devletin vadesi gelmiş borçlarını bir süreliğine ödememesi, ertelemesi. Rusya 1998 yılında yaşadığı kriz sırasında 90 günlük moratoryum ilan etmişti ve krizden bu yöntemle çıkabilmişti.) ilan edilmelidir.
10. Kamuoyu sürekli bilgilendirilerek alınan önlemler açıklanmalı ve piyasalar sakinleştirilmelidir.
Krize Karşı Bireysel Acil Eylem Planı yazımı da okuyabilirsiniz.
Finansal krizlerin sona ermesi için alınan önlemler hakkında bilgi edinmek isterseniz Geçmişten Günümüze Finansal Krizler (1619-2014) kitabımı okuyabilirsiniz.
amerika ile aramız düzeltmek için bir ülkeye mi devreye sokalım ? ::)) ne çok alışmışsınız el öpmeye.